Mamen Moreno Lerma, drejtues i grupit të kontaktit dhe paketimit të ushqimit në AIMPLAS, flet për të metat dhe të mirat e sigurimit të paketimit të produkteve kozmetike të sigurta.

Njerëzit po bëhen gjithnjë e më kërkues kur blejnë produkte të reja, siç tregohet nga puna që po bëhet nga autoritetet kompetente, industria e kozmetikës, prodhuesit e ambalazheve dhe shoqatat e industrisë.

Kur flasim për sigurinë e ambalazhimit të kozmetikës, duhet të kemi parasysh legjislacionin aktual dhe në këtë drejtim, brenda kornizës evropiane kemi Rregulloren 1223/2009 për produktet kozmetike. Sipas Shtojcës I të Rregullores, Raporti i Sigurisë së Produkteve Kozmetike duhet të përfshijë detaje mbi papastërtitë, gjurmët dhe informacionin për materialin e paketimit, duke përfshirë pastërtinë e substancave dhe përzierjeve, dëshmi të pashmangshmërisë së tyre teknike në rastin e gjurmëve të substancave të ndaluara, dhe karakteristikat përkatëse të materialit të paketimit, në veçanti pastërtia dhe qëndrueshmëria.

Legjislacioni tjetër përfshin Vendimin 2013/674/BE, i cili përcakton udhëzime për ta bërë më të lehtë për kompanitë të përmbushin kërkesat e Aneksit I të Rregullores (KE) Nr. 1223/2009. Ky Vendim specifikon informacionin që duhet të mblidhet për materialin e paketimit dhe migrimin e mundshëm të substancave nga ambalazhimi në produktin kozmetik.

Në qershor 2019, Cosmetics Europe publikoi një dokument jo ligjërisht të detyrueshëm, qëllimi i të cilit është të mbështesë dhe lehtësojë vlerësimin e ndikimit të paketimit në sigurinë e produktit kur produkti kozmetik është në kontakt të drejtpërdrejtë me paketimin.

Paketimi në kontakt të drejtpërdrejtë me produktin kozmetik quhet paketim primar. Prandaj, karakteristikat e materialeve në kontakt të drejtpërdrejtë me produktin janë të rëndësishme përsa i përket sigurisë së produktit kozmetik. Informacioni mbi karakteristikat e këtyre materialeve të paketimit duhet të bëjë të mundur vlerësimin e çdo rreziku të mundshëm. Karakteristikat përkatëse mund të përfshijnë përbërjen e materialit të paketimit, duke përfshirë substancat teknike si aditivët, papastërtitë teknikisht të pashmangshme ose migrimin e substancave nga paketimi.

Për shkak se shqetësimi më i madh është migrimi i mundshëm i substancave nga ambalazhi në produktin kozmetik dhe se nuk ekzistojnë procedura standarde në këtë fushë, një nga metodologjitë më të vendosura dhe më të pranuara të industrisë bazohet në verifikimin e pajtueshmërisë me legjislacionin e kontaktit me ushqimin.

Materialet e përdorura për prodhimin e paketimit të produkteve kozmetike përfshijnë plastikë, ngjitës, metale, aliazhe, letër, karton, bojëra printimi, llaqe, gome, silikone, qelq dhe qeramikë. Në përputhje me kornizën rregullative për kontaktin me ushqimin, këto materiale dhe artikuj rregullohen me Rregulloren 1935/2004, e cila njihet si Rregullorja Kornizë. Këto materiale dhe artikuj duhet gjithashtu të prodhohen në përputhje me praktikën e mirë të prodhimit (GMP), bazuar në sistemet për sigurimin e cilësisë, kontrollin e cilësisë dhe dokumentacionin. Kjo kërkesë përshkruhet në Rregulloren 2023/2006(5). Rregullorja Kuadër parashikon gjithashtu mundësinë e vendosjes së masave specifike për çdo lloj materiali për të siguruar përputhjen me parimet bazë të vendosura. Materiali për të cilin janë vendosur masat më specifike është plastika, siç mbulohet nga Rregullorja 10/2011(6) dhe ndryshimet pasuese.

Rregullorja 10/2011 përcakton kërkesat që duhet të respektohen në lidhje me lëndët e para dhe produktet e gatshme. Informacioni që duhet të përfshihet në Deklaratën e Përputhshmërisë është renditur në Shtojcën IV (kjo shtojcë plotësohet nga Udhëzuesi i Unionit për sa i përket informacionit në zinxhirin e furnizimit. Udhëzuesi i Unionit synon të sigurojë informacionin kryesor mbi transmetimin e informacionit të kërkuar për të qenë në përputhje me Rregulloren 10/2011 në zinxhirin e furnizimit). Rregullorja 10/2011 gjithashtu përcakton kufizime sasiore për substancat që mund të jenë të pranishme në produktin përfundimtar ose mund të çlirohen në ushqim (migrim) dhe përcakton standardet për testimin dhe rezultatet e testeve të migrimit (një kërkesë e produkteve përfundimtare).

Për sa i përket analizave laboratorike, për të verifikuar pajtueshmërinë me kufijtë specifikë të migrimit të përcaktuara në Rregulloren 10/2011, hapat laboratorikë që duhen ndërmarrë përfshijnë:

1. Prodhuesi i paketimit duhet të ketë Deklaratën e Përputhshmërisë (DoC) për të gjitha lëndët e para plastike të përdorura, bazuar në Aneksin IV të Rregullores 10/2011. Ky dokument mbështetës u mundëson përdoruesve të kontrollojnë nëse një material është formuluar për kontakt me ushqimin, dmth nëse të gjitha substancat e përdorura në formulim janë të listuara (me përjashtim të përjashtimeve të justifikuara) në Aneksin I dhe II të Rregullores 10/2011 dhe ndryshimet pasuese.

2. Kryerja e testeve të përgjithshme të migrimit me qëllim të verifikimit të inertitetit të një materiali (nëse ka). Në migrimin e përgjithshëm, sasia totale e substancave jo të paqëndrueshme që mund të migrojnë në ushqim matet pa identifikuar substancat individuale. Testet e përgjithshme të migrimit kryhen në përputhje me standardin UNE EN-1186. Këto teste me simulantin ndryshojnë në numrin dhe formën e kontaktit (p.sh. zhytje, kontakt i njëanshëm, mbushje). Kufiri i përgjithshëm i migrimit është 10 mg/dm2 sipërfaqe kontakti. Për materialet plastike në kontakt me ushqimin për foshnjat që ushqehen me gji dhe fëmijët e vegjël, kufiri është 60 mg/kg simulant ushqimor.

3. Nëse është e nevojshme, kryerja e testeve sasiore për përmbajtjen e mbetur dhe/ose migrimin specifik me qëllim verifikimin e respektimit të kufijve të përcaktuar në legjislacion për çdo substancë.

Testet specifike të migrimit kryhen në përputhje me serinë standarde UNE-CEN/TS 13130, së bashku me procedurat e testimit të brendshëm të zhvilluara në laboratorë për analizat kromatografike. Pas rishikimit të DoC, merret një vendim nëse është e nevojshme të kryhet ky lloj Nga të gjitha substancat e lejuara, vetëm disa kanë kufizime dhe/ose specifikime. Ato me specifikime duhet të renditen në DoC për të lejuar verifikimin e përputhshmërisë me kufijtë përkatës në materialin ose artikullin përfundimtar. Njësitë e përdorura për të shprehur rezultatet e përmbajtjes së mbetur janë mg të substancës për kg të produktit përfundimtar, ndërsa njësitë e përdorura për të shprehur rezultatet specifike të migrimit janë mg të substancës për kg simulant.

Për të hartuar testet e përgjithshme dhe specifike të migrimit, duhet të zgjidhen simuluesit dhe kushtet e ekspozimit.
Gjatë kryerjes së testeve të migrimit në paketimin e produkteve kozmetike, është e nevojshme të merren parasysh simulantët që do të zgjidhen. Kozmetikët zakonisht janë përzierje kimikisht inerte me bazë uji/vaj, me një pH neutral ose pak acid. Për shumicën e formulimeve kozmetike, vetitë fizike dhe kimike të rëndësishme për migrimin korrespondojnë me vetitë e produkteve ushqimore të përshkruara më sipër. Prandaj, mund të përvetësohet një qasje si ajo e marrë me produktet ushqimore. Megjithatë, disa preparate alkaline siç janë produktet për kujdesin e flokëve nuk mund të përfaqësohen nga simulantët e përmendur.

• Kushtet e ekspozimit:

Për të zgjedhur kushtet e ekspozimit, duhet të merret parasysh koha dhe temperatura e kontaktit midis paketimit dhe produktit ushqimor/kozmetik nga paketimi deri në datën e skadencës. Kjo siguron që janë përzgjedhur kushtet e provës që përfaqësojnë kushtet më të këqija të parashikueshme të përdorimit aktual. Kushtet për migrimin e përgjithshëm dhe specifik përzgjidhen veçmas. Ndonjëherë, ato janë të njëjta, por përshkruhen në kapituj të ndryshëm të Rregullores 10/2011.

Pajtueshmëria me legjislacionin e paketimit (pas verifikimit të të gjitha kufizimeve të zbatueshme) duhet të detajohet në DoC-në përkatëse, e cila duhet të përfshijë informacion mbi përdorimet për të cilat është e sigurt që materiali ose artikulli të vihet në kontakt me produktet ushqimore/kozmetikë (p.sh. llojet e ushqimit, koha dhe temperatura e përdorimit). DoC vlerësohet më pas nga konsulenti i sigurisë së produktit kozmetik.

Paketimi plastik i destinuar për t'u përdorur me produkte kozmetike nuk është i detyruar të jetë në përputhje me Rregulloren 10/2011, por opsioni më praktik është ndoshta të adoptohet një qasje si ajo e marrë me produktet ushqimore dhe të supozohet gjatë procesit të projektimit të paketimit që lëndët e para duhet të të jetë i përshtatshëm për kontakt me ushqimin. Vetëm kur të gjithë agjentët në zinxhirin e furnizimit janë të përfshirë në përputhje me kërkesat legjislative, do të jetë e mundur të garantohet siguria e produkteve të paketuara.